Hverjir borga svo fyrir fjárglæfrastarfsemi útrásarvíkinganna sem hafa skilið eftir sig brunarústirnar?
Jú, almenningur auðvitað!
Tekjuskattur og útsvar hækka
Vinstrimenn eru oft kenndir við lélega fjármálastjórn, miðað við það hlýtur Sjálfstæðisflokkurinn að vera yst á vinstri vængnum.
Það er rétt sem einn erlendur hagfræðingur sagði hér um árið, landinu gæti verið betur stjórnað af fólki sem valið er af handahófi úr símaskránni.
Það sem einnkennir fjármálastjórn ríkisins undanfarin ár (sem hefur fyrst og fremst verið á ábyrgð Sjálfstæðismanna) er að þeir virðast ekki hafa grunnþekkingu á hagfræði (samt er núverandi forsætisráðherra hagfræðingur).
Allir þeir sem hafa lesið sér örlítið til í hagfræði vita að ríkið á að dempa hagsveiflurnar með því að draga úr útgjöldum á þenslutímum og jafnvel hækka skatta en á samdráttartímum á hið opinbera að auka útgjöld og lækka skatta (reyndar þarf maður ekki að hafa lesið neitt í hagfræði til að vita þetta, almenn skynsemi segir manni þetta).
Hins vegar hafa stjórnvöld gert akkúrat öfugt við þetta. Í stað þess að slá á þenlsluna var þess í stað aukið enn frekar á hana, það var allt gert til að halda lofti í blöðrunni. Einnig voru skattar lækkaðir (sem er fínt út af fyrir sig, það verður bara að tímasetja það rétt) í miðri þenslu.
Reyndar kom þessi skattalækkun fyrst og fremst þeim launahæstu vel. Persónuafslátturinn hefur ekki haldið í við verðbólguna með þeim afleiðingum að skattbyrði hefur aukist mest á þá lægst launuðu. Meira að segja fjármálaráðuneytið hefur viðukennt þetta og má sjá vel á eftirfarandi mynd hverjir hafa fyrst og fremst hagnast á lækkun skatta:
Quote:
7. kafla skýrslunnar sem jafnframt er lokakafli hennar er fjallað um tekjujöfnun og skattbyrði í íslenska skattkerfinu. Þar kemur m.a. fram að á árabilinu 1993 til 2005 hafi skattbyrðin aukist um rúmlega 10 prósentustig í lægstu tekjubilum en fari minnkandi við hækkandi tekjur og deyi út við 90% mörkin (sjá töflu 7.2 hér að ofan). Ástæður þessarar þróunar eru m.a. sagðar vera vegna lækkandi álagningarhlutfalls sem ekki hafi dugað til að vega upp á móti hlutfallslegri lækkun persónuafsláttar, afnáms hátekjuskatts og lægri skatts af fjármagnstekjum. Ef litið er til þeirra 5% hjóna sem höfðu hæstu tekjurnar hefur meðalskatthlutfallið lækkað verulega innan þess hóps eða um rúm 15 prósentustig ef litið er til heildartekna en um tæp 4% ef eingöngu er litið til heildarlauna. Þessi munur skýrist að stórum hluta af mikilli aukningu fjármagnstekna sem taldar eru með í heildartekjum en eru undanskildar þegar skattbyrði heildarlauna er reiknuð.
Þeir einu sem í raun hafa notið skattalækkananna er fólk með 90-100 milljónir í árslaun. Mér þætti fróðlegt að vita í hversu mörgum löndum í heiminum svona skattstefna er rekin.
Sem sagt, skattbyrði hefur aukist á meðalmanninn á meðan þeir launahæstu eru þeir einu sem njóta lægri skattbyrðar. Skattbyrði hefur hvergi aukist meira innan OECD en á Íslandi og lendir þessi aukna skattbyrði fyrst og fremst á venjulegu launafólki. Hækkun persónuafsláttar myndi koma lang flestum mun betur.
Og í þessu ljósi ætti ríkið einmitt að vera vel í stakk búið til að takast á við samdrátt en svo er hins vegar ekki. Miðað við þá svakalegu þenslu sem hefur verið hér síðustu ár ætti fjárhagsstaða ríkisins að vera mun betri en hún er. Árið 2007 var hrein staða ríkissjóðs einungis tæpir 37 milljarðar (3,4% af landsframleiðslu) þrátt fyrir mesta þensluskeið Íslandssögunnar.
Þetta er ekkert annað en sönnun þess að ríkisfjármálin hafa verið mjög óábyrg svo ekki sé meira sagt.
Báknið óx bara, ríkisútgjöld jukust og þannig var þenslan ýkt enn frekar.
Og nú þegar það stefnir í mikinn samdrátt þá á að hækka skatta (nú ætti að lækka þá og þá skiptir persónuafslátturinn mestu máli fyrir lang flesta) og draga úr ríkisútgjöldum og gera kreppuna enn dýpri.
Nú ætti ríkið að fara í þær framkvæmdir sem farið var í í miðri þenslu.
Geir H. hefur verið fjármálaráðherra og forsætisráðherra á þessu tímabili og því er ábyrgð hans á þessari ríkisfjármálaóstjórn mikil.
Maðurinn hefði líklegast gott af því að taka þjóðhagfræði 103 aftur.
Af öllu ofangreindu verður að álykta sem svo að Sjálfstæðisflokkurinn sé mesti fjármálaóreiðuflokkur í sögu þessa lands og til skammar fyrir alla hægrimenn þessa lands.
Ég tel mig vera hægra megin við miðjuna og aldrei myndi ég vilja láta kenna mig við þennan flokk.
En aftur að krónunni.
Það eru nokkur hundruð milljarðar í eigu útlendinga hér sem vilja komast út. Við höfum rætt það hér á þessum þræði hversu hversu mikið af þessu fé myndi flýja við fyrsta tækifæri. Sumir hafa viljað meina að þetta séu nú skynsamir fjárfestar og þeir muni bíða eftir að ástandið batni, þeir fari ekki að taka á sig mikið tap vegna lágs gengi krónunnar.
Ég hef hins vegar verið á þeirri skoðun að stór hluti þessara fjárfesta muni koma sér burt með sitt fé við fyrsta tækifæri. Skuldabréf bankanna urðu verðlaus og útlendingar töpuðu mikið á því og því verða flestir þessara fjárfesta ánægðir að fá bara eitthvað fyrir sín skuldabréf. Auk þess er fjármálakreppa í heiminum og fjárfestar hugsa því ekki endilega skynsamlega.
Því miður þá virðist þessi ályktun mín vera rétt, allavega miðað við það sem maður hefur verið að lesa.
Á morgun er á gjalddaga ríkisbréfaflokkurinn RIKB 08 1212 og er stærð þessa flokks um 100 milljarðar. Þessi ríkisbréf eru að mestu leyti í eigu erlendra fjárfesta og til að koma til móts við greiðslu á þessum ríkisbréfaflokki hefur ríkið gefið út ný ríkisbréf (að ríkið gefi út ríkisbréf þýðir bara það að ríkið er að taka lán).
Það sem er áhyggjuefni er hversu lítill áhugi erlendra fjárfesta er á þessum ríkisbréfaútgáfum (það var útgáfa í seinustu viku og svo aftur í gær) og er útlit fyrir að ríkið þurfi að greiða út yfir 50 milljarða á morgun þegar ríkisbréfaflokkurinn RIKB 08 1212 er á gjalddaga.
Ríkisskuldabréf eiga að heita öruggustu bréfin á markaðnum og því er það slæmt að erlendir fjárfesta skuli ekki hafa meiri áhuga á þessum bréfum og bendir þetta til þess að þeir vilji bara komast út.
Samkvæmt nýju gjaldeyrislögunum þá er leyfilegt að kaupa gjaldeyri fyrir vaxtagreiðslur og á morgun þegar erlendir fjárfesta fá ríkisbréfin sem eru á gjalddaga á morgun þá mega þeir nota vaxtagreiðslurnar sem þeir fá vegna þessa til að selja krónur og kaupa gjaldeyri.
Það má því búast við útstreymi upp á nokkra milljarða á morgun vegna þessa og því má búast við veikingu krónunnar á morgun ekki nema SÍ grípi inní.
Annað sem líka veldur áhyggjum er að erlendir kröfuhafar íslensku bankanna virðast ekki vera mjög áhugasamir um að gerast hluthafar.
Kröfuhafar Kaupþings vilja ekki eignast banka á Íslandi
Það virðist því vera að erlendir fjárfesta séu ekki mjög spenntir fyrir því að vera með sitt fé hér á landi og má því ætla að stærsti hluti þessara erlendu fjárfesta komi sér í burtu við fyrsta tækifæri. Gjaldeyrishöftin sem nú eru í gildi auka ekki tiltrú erlendra aðila á okkur og því munu þessi nýju gjaldeyrislög varla breyta neinu um það að erlendir fjárfestar munu fara með sitt fé þegar þeir geta.