fart wrote:
Ísland og EU?
Ísland er eins og Jeppi fastur uppi á jökli. Annaðhvort að hringja í björgunarsveitina (EU) og láta kippa í eða bíða þangað til að jökullinn bráðnar.
hvort viljið þið?
Þetta er reyndar nákvæmlega það sem ég er mest mótfallinn í þessari umræðu allri. EU er ekki björgunarsveitin. Það fylgja því vissulega kostir að ganga í evrópusambandið og það getur vel verið að raunin verði sú að við verðum að leggja niður krónuna.
Lykilatriðið er að það má ekki líta á nokkuð sem björgun í þessu máli annað en að taka til hendinni hér heima. Eitt af því sem menn héldu að myndi smíða stöðugleika á evrusvæðinu væri það aðhald sem Maastricht skilmálarnir setja þjóðum. Það var rétt í aðdraganda og umsóknarferli þjóða, en um leið og þessi ríki komust inn í evruna þá breyttist tónninn og skilmálarnir brotnir. Vegna þess "stöðugleika" sem náðist fram í þau rúmu 10 ár sem gjaldmiðillinn hefur verið til þá slökuðu þjóðir á aðhaldinu. Það þurfti hreinlega ekki í góðærinu. Grikkland, Spánn og Ítalía eru í stórkostlegum vandræðum núna meðal annars vegna þessa og þar sem gjaldmiðillinn veikist ekki er eina leiðin þeirra til að halda samkeppnishæfni að lækka laun, enda hræðast þessi lönd núna verðhjöðnun mikið.
Einn af Maastricht skilmálunum er að ríki má ekki skulda meira en 60% af landsframleiðslu, meðaltalið í EU var 64% áður en efnahagskreppan skall á. Flest ríki munu einnig brjóta skilmála um halla á ríkissjóð í niðursveiflunni. Ástæðan fyrir Maastricht skilmálunum er að hagfræðingar gerðu sér grein fyrir að sameiginlegur gjaldmiðill myndi á endanum fara á hliðina án þeirra, enda þjóðirnar mjög mismunandi. Frjálst flæði fjármagns er kannski til staðar, en frjálst flæði vinnuafls alls ekki jafn mikið, nema þá helst í láglaunastörf.
Evran hjálpaði Írlandi mikið í uppbyggingunni, en núna geta þeir engan afgang myndað af vörskiptum því þeir geta ekki deflate-að gjaldmiðilinn. útflutningur ríkja í evrópusambandinu er niður um 5-30% upp á síðkastið, á meðan hér á Íslandi er aukinn afgangur af vöruskiptum vegna veikingu krónunnar, sem þýðir að við eigum að geta greitt niður auknar skuldbindingar til lengri tíma.
Það má teikna upp dæmi þar sem okkur tækist að festa krónuna við EUR eftir um 6 mánuði. Hvað myndi þá gerast ef við festum krónuna og Evran gefur eftir? Evran er enn mjög sterk og gæti hæglega veikst í framhaldinu, hvað myndi það þýða fyrir okkur ef við festum á genginu í dag og Evran myndi veikjast um 30%? Pundið er nýbúið að taka slíkt hrun.
Skuldatryggingarálag Grikklands, Spáns og Ítalíu hefur aukist mjög mikið upp á síðkastið miðað við önnur lönd eins og Þýskaland. Þetta hefur ekki gerst áður og er mikið áhyggjuefni. Fjárfestar eru meira að segja farnir að safna frekar að sér evrum gefnum út í Þýskalandi í stað fyrrnefndra landa. Þar er hreinlega verið að veðja á að myntbandalagið geti liðast í sundur.
Auk alls þessa eru lífeyrismál þessara ríkja á hausnum með gengumstreymiskerfi, fiskveiðistefnan er sameiginleg og 88% tegunda í ofveiði, helmingur af tekjum ESB fara í landbúnaðarstyrki (ekki skárra hér heima, en væntanlega aðeins auðveldara að breyta því hér heima en innan ESB) og svona mætti lengi halda áfram.
Það sem mér finnst mikilvægt að muna að þó kostir fylgi því að ganga í sambandið þá fylgja því líka mikið af göllum. Hér á Íslandi er ýmislegt enn mjög gott, auðlindir okkar, lífeyriskerfið (yfir 100% af landsframleiðslu eftir hrun, eitthvað til að muna þegar skuldastaða þjóðarinnar er til umræðu) og afgangur af vöruskiptum eru allt hlutir sem hjálpa okkur í framhaldinu.
Eins og ég sagði áðan að þá getur vel verið að við þurfum einhverntíman að leggja niður krónuna. Í samhengi dagsins í dag er samt mikilvægt að muna að það er enginn bjargvættur nema við sjálf. Með því að líta á Evrópusambandið sem bjargvætt er hætt við því að við skiptum út kúk fyrir skít.